Je stiefkinderen financieel onderhouden? Alleen als je getrouwd bent!

Nico en Femke zijn 10 jaar getrouwd als ze gaan scheiden. Ze hebben twee kinderen, Max van 10 jaar en Feline van 8 jaar. Nico en Femke gaan naar een mediator om afspraken te maken over de gevolgen van hun scheiding, zowel voor de kinderen als financieel.  Ze vinden het belangrijk dat de kinderen hun band met beide ouders kunnen onderhouden en spreken daarom een co-ouderschap af. De kinderen verblijven de ene week bij Femke en de andere week bij Nico. Nico heeft een eigen onderneming in het projectmanagement en verdient daarmee een goede boterham. Femke werkt twee dagen in de week als tandartsassistente. Het inkomensverschil is behoorlijk groot, Nico betaalt Femke een kinderalimentatie van € 350 per kind per maand.

Na een jaar meldt Nico aan Femke dat hij een nieuwe relatie heeft, die serieus is. Hij wil gaan samenwonen met Edith. Edith heeft twee zoons, Ruben van 4 jaar oud en Vincent van 2 jaar oud, die bij haar wonen. Ze zijn alleen een weekend per twee weken bij hun vader. De ex-man van Edith is bouwvakker en draagt maar in beperkte mate bij aan de kosten van de kinderen, doordat zijn draagkracht beperkt is.

Nico beseft dat zijn keuze om met Edith te gaan samenwonen, financiële consequenties heeft. Edith werkt zelf twee ochtenden in de peuteropvang en had, voor zij met Nico ging samenwonen, een aanvullende bijstandsuitkering. Een groot deel van de kosten van Ruben en Vincent zullen in de praktijk op zijn schouders gaan drukken. Hij belt de mediator die hem en Femke heeft begeleid bij hun scheiding om te vragen of zijn keuze om te gaan samenwonen gevolgen heeft voor de hoogte van de kinderalimentatie die hij voor Max en Feline betaalt. Omdat hij weet dat Edith droomt van een bruiloft, vraagt hij ook aan de mediator of het verschil maakt of hij alleen gaat samenwonen, of ook trouwt.

In de wet is bepaald dat een stiefouder verplicht is om gedurende zijn huwelijk de tot zijn gezin behorende minderjarige kinderen van zijn echtgenoot te onderhouden.

In boek 1 van het Burgerlijk Wetboek is bepaald dat zowel ouders als stiefouders onderhoudsplichtig zijn voor een kind. Juridisch gezien ben je pas stiefouder van kinderen als je met hun biologische vader of moeder getrouwd bent, dus niet in geval van samenwonen. Voor de vragen van Nico betekent dit het volgende.

Nico gaat samenwonen met Edith. Er is dan geen reden voor aanpassing van de hoogte van de kinderalimentatie. De onderhoudsplicht van Nico voor Max en Feline blijft uiteraard bestaan. Hij hoeft juridisch gezien Ruben en Vincent niet te onderhouden, want hij is formeel geen stiefouder. Zijn inkomen verandert niet, de zorgregeling voor Max en Feline blijft een co-ouderschap, dus er zijn geen veranderingen aan de orde die gevolgen hebben voor de hoogte van de kinderalimentatie die Nico voor Max en Feline betaalt.

Dat ligt anders wanneer Nico met Edith zou trouwen. Hij wordt dan volgens de wet immers stiefvader van Ruben en Vincent. In de wet is bepaald dat een stiefouder verplicht is om gedurende zijn huwelijk de tot zijn gezin behorende minderjarige kinderen van zijn echtgenoot te onderhouden. Met andere woorden: zolang Nico met Edith gehuwd is en de kinderen van Edith ‘tot zijn gezin behoren’, dus een groot deel van de tijd bij hem wonen, wordt hij ook verplicht om bij te dragen in de kosten van Ruben en Vincent. Zijn draagkracht moet op dat moment dus verdeeld worden over vier kinderen in plaats van twee. De kans dat hij daardoor officieel niet meer de draagkracht heeft om voor Max en Feline € 350 per kind per maand te betalen, is groot.

In de praktijk wordt deze regeling vaak als vrij bizar ervaren. Want waarom zouden Max en Feline moeten lijden onder de keuze van hun vader om te hertrouwen? Waarom zou zijn onderhoudsplicht voor Ruben en Vincent even zwaar wegen als die voor hen? En van waar het verschil tussen trouwen en samenwonen? Met de opmars van de samengestelde gezinnen zou het niet verbazen wanneer hier via de wetgever op termijn verandering in komt. Op dit moment is dit echter de regeling waarmee we het hebben te doen.

Deze bijdrage verscheen ook in STIEF m/v, het nieuwe magazine voor stiefouders.