Verhuizen met kinderen na echtscheiding: toestemming ex blijft nodig

Na een scheiding komt het geregeld voor dat een van de ouders samen met de kinderen naar een andere woonplaats wil verhuizen. Zo kan het zijn dat de ouder bij een nieuwe partner wil intrekken of dat de ouder dichter in de buurt van vrienden en familie wil wonen. Hoewel het misschien logisch klinkt, zijn veel ouders zich er niet van bewust dat voor verhuisplannen met kinderen altijd toestemming van de andere ouder nodig is.

Toestemming van beide ouders

Dat die toestemming nodig is, heeft te maken met het ouderlijk gezag. In de meeste gevallen na een scheiding is namelijk sprake van gezamenlijk gezag over de kinderen. Het gevolg daarvan is dat een belangrijke beslissing in het leven van kinderen, zoals een verhuizing, alleen genomen kan worden met toestemming van beide ouders. De ouder bij wie het kind staat ingeschreven, heeft dus altijd de medewerking van de andere ouder nodig om samen met het kind te kunnen verhuizen. Dat geldt ook wanneer het logisch lijkt dat de andere ouder die toestemming wel zal geven, bijvoorbeeld als de nieuwe woonplaats maar een paar kilometer verderop ligt.

De andere ouder weigert

Stel dat een moeder zich samen met een kind wil inschrijven op een nieuw adres en dat de vader blijft weigeren om zijn toestemming daarvoor te geven. Wat nu? In dat geval is het mogelijk om aan de rechter vervangende toestemming voor de verhuizing te vragen. De toestemming van de rechter voor de verhuizing komt dan in de plaats van de toestemming van de vader. De rechter zal in een dergelijke procedure de belangen van het kind voorop stellen. Dat betekent dat de rechter zal beoordelen of de verhuizing in het belang van het kind is. De rechter zal daarbij ook rekening houden met de belangen van de ouders. Elke situatie is weer anders en daarom is deze procedure voor de rechter altijd maatwerk. Hieronder licht ik drie factoren toe die de rechter in zijn beslissing zal meenemen.

Noodzaak

De rechter zal in ieder geval kijken naar de noodzaak van de verhuizing. Om de noodzaak daarvan aan te tonen, zal een ouder met een goed onderbouwd verhaal moeten komen. Het is bijvoorbeeld niet direct noodzakelijk om te verhuizen vanwege een baan in een andere woonplaats. De ouder zal dan moeten aantonen dat het voor hem of haar niet mogelijk is om in de huidige woonplaats te werken. Zo oordeelde de rechter dat een vader die zelfstandig stukadoor was niet aannemelijk had gemaakt dat het voor hem onmogelijk was om in zijn huidige woonplaats te werken. Dat gold ook voor een moeder die het noodzakelijk vond om vanwege haar nieuwe baan te verhuizen. Volgens de rechter had zij er zelf voor gekozen om in een andere woonplaats te solliciteren en was daarmee nog niet de noodzaak tot verhuizing gegeven.

Sociale leven

Een ander belangrijk aspect in de beoordeling van de rechter is het sociale leven van de kinderen. Als de kinderen bijvoorbeeld naar school blijven gaan in hun huidige woonplaats en zij gaan een paar dorpen verderop wonen, is het lastiger voor hen om met vriendjes en vriendinnetjes van school af te spreken. Dit hoeft anderzijds weer geen belemmering te zijn als de ouder die wil verhuizen zich flexibel opstelt en er alles aan wil doen om het sociale leven van de kinderen te continueren. De houding van de ouder die gaat verhuizen, is dus ook van belang.

Voorbereiding

Het laatste criterium dat ik bespreek gaat om de vraag of de ouder de verhuizing goed heeft doordacht en voorbereid. Daarvan was sprake in een zaak waarin de moeder al bijna twee jaar een stabiele relatie had met een nieuwe partner bij wie zij wilde intrekken. Ze verbleef daar al regelmatig met het kind en dat beviel ook voor het kind goed. De rechter vond een verhuizing bijvoorbeeld niet goed voorbereid in een zaak waarin de moeder zich niet goed had verdiept in een basisschool voor het kind in de nieuwe woonplaats.

Niet zomaar verhuizen

Het blijkt wel dat ouders over een procedure tot vervangende toestemming voor een verhuizing niet te makkelijk moeten denken. Het is in ieder geval belangrijk om een verhuizing goed voor te bereiden en stil te staan bij de gevolgen die het voor de kinderen heeft. Als ouders dat nalaten, kan dat ingrijpende gevolgen hebben: de rechter kan bepalen dat de kinderen hoofdverblijf krijgen bij de andere ouder of dat de ouder moet terugverhuizen.