Scheiden zonder rechter: zo eenvoudig is het niet!
Eind 2013 heeft de toenmalig staatssecretaris van Justitie, Fred Teeven, een initiatiefwetsvoorstel ingediend met als doel echtscheiding voor echtgenoten zonder kinderen eenvoudiger en goedkoper te maken. In een eerdere blog (Scheiden zonder rechter: goedkoop is duurkoop?, 17 december 2013) beschreef ik de knelpunten van dit voorstel.
Kort samengevat beoogt het wetsvoorstel dat een lange, kostbare procedure in relatief eenvoudige echtscheidingen wordt voorkomen. Echtgenoten zonder kinderen kunnen zich voortaan tot de ambtenaar van de burgerlijke stand wenden met het verzoek te willen scheiden. Twee weken later kunnen zij samen ten overstaan van deze ambtenaar hun echtscheiding laten vaststellen. Of zij afspraken over de gevolgen van hun echtscheiding willen maken en vastleggen (denk aan alimentatie, verdeling van vermogensbestanddelen, toerekening van schulden, verevening van pensioenaanspraken) is aan hen. Dit wordt niet verplicht gesteld.
Dat laatste is met name waarom het voorstel rammelt, zo concludeerde direct al de vereniging Familierecht Advocaten en Scheidingsmediators (vFAS). Juist vanuit de juridische praktijk blijkt dat professionele bijstand in een echtscheidingsprocedure nodig is, zeker ook om de kwetsbare echtgenoot te beschermen.
Gelukkig komt de kritiek op het voorstel inmiddels niet meer alleen vanuit de familierechtbranche. De Raad van State heeft eind vorig jaar advies uitgebracht en komt tot de conclusie dat het huidige voorstel niet in waarborgen voorziet waaruit blijkt dat de echtgenoten de gevolgen van hun echtscheiding hebben geregeld. Om te voorkomen dat een (in financieel of ander opzicht) kwetsbare echtgenoot de dupe wordt van een echtscheiding via deze eenvoudige procedure zou bijvoorbeeld een overeenkomst waarin deze gevolgen zijn vastgelegd verplicht gesteld moeten worden. Daarnaast is het voor de Raad van de State maar de vraag of de gewenste tijd- en kostenbesparing via de ambtenaar van de burgerlijke stand wordt bereikt. Juridisch advies zullen echtgenoten, ook als deze route wordt bewandeld, moeten inwinnen. Daarvoor worden nu eenmaal kosten gemaakt. Een meer juridisch bezwaar is dat “uitspreken” van een echtscheiding door een ambtenaar van de burgerlijke stand niet past bij de taak die hij van oudsher heeft. Wel zou hij de beëindiging van het huwelijk kunnen bekrachtigen door het opmaken van een akte, vergelijkbaar met de akte die wordt opgesteld bij het aangaan van een huwelijk.
Recent heeft ook de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie van de Tweede Kamer het voorstel besproken en becommentarieerd. Uit het verslag van 11 maart jl. blijkt dat vrijwel alle fracties kritisch tot zeer kritisch zijn over de uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel en de wenselijkheid van de regeling dat echtparen zonder dat zij de gevolgen van hun echtscheiding hebben geregeld, kunnen scheiden.
Vereenvoudiging echtscheidingsprocedure maatschappelijk onwenselijk!
De bal lig nu bij de nieuwe staatssecretaris van Justitie, Klaas Dijkhoff. Hopelijk ziet hij wel in dat de voorgestelde vereenvoudiging van de echtscheidingsprocedure maatschappelijk onwenselijk is en de burger onnodig bloot stelt aan de valkuilen in dit proces!
Via onze website blijven we u op de hoogte houden van de ontwikkelingen op dit terrein.
