Over de doorstroom van het primair naar het voortgezet onderwijs

Naar verwachting treedt per schooljaar 2023-2024 het wetsvoorstel ‘Doorstroomtoetsen PO’ in werking. Dit wetsvoorstel, dat in februari dit jaar is aangenomen door de Eerste Kamer, beoogt een aantal knelpunten in de overgang van de basisschool naar de middelbare school weg te nemen, waarbij het de kansengelijkheid voor leerlingen wil verbeteren.

Enkele relevante wijzingen die het wetsvoorstel met zich meebrengt zijn: de naamswijziging (we spreken straks van ‘doorstroomtoets’ in plaats van ‘eindtoets’), het toetsmoment dat wordt verplaatst naar februari, het gezamenlijke aanmeldmoment voor de middelbare school eind maart en het College voor Toetsen en Examens dat de centrale kwaliteitsbewaker wordt.

Bijstelling schooladvies

Een ander (nieuw) uitgangspunt is dat bij een hogere eindtoetsscore het schooladvies in principe altijd naar boven moet worden bijgesteld. Doet het bevoegd gezag dit niet, dan moet dit altijd voldoende gemotiveerd worden. Daarbij is expliciet bepaald dat het belang van de leerling leidend moet zijn.

In het kader van deze bijstelling zijn scholen vorig jaar door verschillende onderwijspartijen al opgeroepen om kwetsbare leerlingen kansrijk te adviseren (dat is: bij twijfel naar boven bijstellen), omdat zij mogelijk leerachterstand hebben opgelopen door de coronacrisis en de bijbehorende maatregelen. Deze oproep is ook dit jaar weer gedaan. Van belang om te vermelden is dat een ‘hoger’ niveau vanzelf niet altijd ‘beter’ is; het gaat om wat bij het kind past.

Leerlingvolgsysteem

Een volgende ontwikkeling is dat scholen met inwerkingtreding van de nieuwe wet verplicht zijn om landelijk erkende toetsen op te nemen in het leerlingvolgsysteem (LVS). Deze verplichting geldt niet voor de kleuterperiode; ook dan moeten scholen leerlingen volgen in hun ontwikkeling, maar het is daarbij aan het professionele oordeel van betrokkenen hoe dit het beste kan gebeuren; toetsing door landelijke erkende toetsen is dus niet verplicht.

Standaardisering resultaten eindtoets

Verder komt de uitvoering van en advisering over de normering van alle doorstroomtoetsen bij stichting Cito te liggen. Het is de bedoeling dat het door Cito ontwikkelde model geldend zal zijn, ook voor de andere erkende doorstroomtoetsen die worden aangeboden door private partijen. Hiermee wordt voorkomen dat de normering van de toetsen onderling afwijkt, waardoor de Inspectie de resultaten niet goed kan vergelijken.

Voor dit jaar heeft de Inspectie omgezien naar een ander middel om de resultaten toch te kunnen vergelijken. De minister van Primair en Voortgezet Onderwijs heeft op 28 januari jl. hierover in een kamerbrief laten weten dat om deze reden voor de eindtoetsen van dit schooljaar een standaardisering wordt toegepast met behulp van een normeringsmodel dat in ontwikkeling is.