Eerder schreef ik al twee blogs over de vrije advocaatkeuze onder de polis van een rechtsbijstandverzekering. Kern daarvan was dat er recht op een vrije advocaatkeuze op kosten van de verzekeraar bestaat, wanneer bij een juridisch geschil een gerechtelijke of administratieve procedure gevoerd moet worden. Een verzekeraar mag drempels opwerpen en grenzen stellen, maar mag de mogelijkheden niet zodanig inperken dat verzekerden in feite de vrije advocaatkeuze wordt ontnomen. Belangrijk is daarom de polisvoorwaarden goed door te lezen. Is daarentegen enkel sprake van advisering of bijstand in de buitengerechtelijke fase om een procedure te voorkomen, dan mag een verzekeraar dekking weigeren en een eigen jurist naar voren schuiven.
Verruiming
Verzekerd voor rechtsbijstand? Ken je rechten! Tot nu toe was het pas mogelijk om, onder de dekking van de rechtsbijstandsverzekering, een eigen advocaat in te schakelen als het tot een procedure kwam. Het Europese Hof verruimt nu de mogelijkheid voor vrije advocaatkeuze tot ook in het voortraject, dus in de fase van advisering en onderhandeling.
Een nieuwe uitspraak van het Europese Hof van Justitie verruimt de mogelijkheden voor de vrije keuze nog verder (HvJ EU 14 mei 2020, C-667/18). Het Hof bepaalde hierin namelijk dat een verzekerde onder de rechtsbijstandverzekering ook een vrije advocaatkeuze heeft bij bemiddeling en buitengerechtelijke onderhandelingen. Eerder werd ervan uitgegaan dat de voorfase bij een gerechtelijke procedure buiten de reikwijdte van de vrije advocaatkeuze viel, maar het Hof maakt duidelijk dat dat niet het geval is. Volgens het Hof moet ‘elke fase die kan leiden tot een procedure bij een rechterlijke instantie, zelfs een voorafgaande fase’, tot het begrip gerechtelijke procedure worden gerekend, en heeft dit betrekking op ‘een procedure voor gerechtelijke of buitengerechtelijke bemiddeling waarbij een rechterlijke instantie betrokken is of kan zijn, hetzij bij het inleiden van deze procedure hetzij na afloop ervan.’
Deze uitspraak geeft verzekerden in veel meer gevallen recht op een vrije advocaatkeuze. Duidelijk is dat het Hof een ruime interpretatie heeft en dat niet pas wanneer een formele procedure is gestart, het recht op een advocaat naar eigen keuze bestaat. Het is afwachten hoe verzekeraars deze nieuwe verruiming zullen oppakken, maar dat in veel meer gevallen dekking moet worden gegeven dat nu uitgangspunt is, lijkt mij zonneklaar.