Ontbinding bij gebreken aan tweedehands auto: succesvol?

Een kat in de zak kopen. Dat komt nog weleens voor bij tweedehands auto’s. Je denkt voor een mooi zacht prijsje een prachtige bolide te hebben gekocht, maar deze blijkt na de aankoop al bijna van ellende uit elkaar te vallen. Mooie beloften van de verkoper blijken niet te worden bewaarheid. Vaak probeert een koper vervolgens via de juridische weg de gedane koop te ongedaan te maken door ontbinding van de koopovereenkomst. Wanneer heeft dat succes?

In 2019 heeft het Gerechtshof Den Bosch al drie arresten gewezen over deze problematiek. In al deze arresten probeerde de particuliere koper tot ontbinding van de koop te komen. Een goed moment om eens de balans op te maken. Welke lessen kunnen worden getrokken uit deze arresten?

Allerlei problemen met een Volkswagen Polo

In een arrest van 8 januari is sprake van de volgende situatie. Appellant maakte voor aankoop van de Polo een proefrit, waarin hij onder meer constateert dat twee waarschuwingslampjes knipperden en dat de auto een onderhoudsbeurt nodig heeft. Na deze proefrit heeft hij deze auto gekocht voor € 7.900,-. Negen dagen na de verkoop bericht de koper aan de verkoper dat de auto mankementen vertoont: de motor trilt, de vering is niet goed en de remmen zijn op. De verkoper reageert: “Hoor ut wel als er wat aan is”. Twee dagen daarna laat de koper aan de verkoper weten de koopovereenkomst te ontbinden en verzoekt hij terugbetaling van de koopprijs.

De koper vordert in deze rechtszaak ontbinding van de koopovereenkomst. De koper voert aan dat de auto niet de eigenschappen bezit die hij op grond van de overeenkomst zou mogen verwachten. Er is dan sprake van non-conformiteit. In eerste aanleg wordt de vordering afgewezen. Ook het hof gaat niet mee in de vordering van de koper. Het hof oordeelt dat de koper de gebreken aan de auto op geen enkele wijze (deugdelijk) heeft onderbouwd. De stelplicht en bewijslast van het bestaan van de gebreken rusten op de koper. In hoger beroep heeft de koper een verklaring van “Garage Nieuw West” overgelegd. Dit mag hem niet baten: uit de verklaring blijkt niet welke gebreken precies zijn geconstateerd en hoe ernstig die gebreken zijn. Bovendien heeft de koper de koper de verkoper niet eerst in de gelegenheid gesteld de gebreken te herstellen. Dat is ook nodig om tot ontbinding te kunnen overgaan.

Stilvallen op weg naar huis

Een voor € 1.700,- aangekochte Renault Megane valt op weg van de verkoper naar huis stil. Door de ANWB is de auto vervolgens afgesleept naar het huis van de koper. Uit onderzoek van een garagebedrijf komen tal van problemen aan de auto naar voren. Dit terwijl, volgens de koper, een garantie gold van drie maanden op de motor en de versnellingsbak. Op de verkoopfactuur staat echter expliciet dat geen garantie is afgesproken.

In een tussenarrest geeft het hof koper een bewijsopdracht mee: hij wordt toegelaten te bewijzen dat de verkoper drie maanden garantie heeft verleend. Naar aanleiding hiervan vindt een getuigenverhoor plaats, waarbij zowel de koper als een derde verklaren dat mondeling de garantie is besproken. Deze kwam niet op de factuur, omdat dit voor koper aanzienlijk meer zou kosten. De partijgetuigenverklaring is volgens het hof voldoende geloofwaardig gemaakt door de andere verklaring. Op die manier slaagt de bewijsopdracht. Er is bovendien geen tegenbewijs bijgebracht door de verkoper. Nu een garantie gold ten tijde van het openbaar komen van het onder de garantie vallende gebrek, moest de verkoper het gebrek herstellen. Omdat hij dit heeft nagelaten, is sprake van een tekortkoming in de nakoming van zijn verplichtingen. De buitengerechtelijke ontbinding heeft daardoor rechtsgeldig plaatsgevonden.  

Brandstofinspuiting functioneert niet

In deze zaak heeft de koper een Ford Mondeo gekocht voor € 3.750,-. Op de aankoop geldt geen garantieregeling. Op Marktplaats.nl werd de auto omschreven als “een zeer nette auto”. Toen de koper naar huis wilde rijden met zijn nieuwe aanwinst, wilde de auto niet starten. Eenmaal op gang gekomen, kwamen op weg naar huis zwarte rookwolken uit de uitlaat, vertoonde het koppelingspedaal problemen en kwam een gebrek aan acceleratie openbaar. Uit onderzoek van een autobedrijf en een deskundige blijkt dat de brandstofinspuiting niet correct functioneert.

Tijdens de testrit constateert koper al een “korte slag” van het versnellingspedaal. Volgens het hof doet dit er niet aan af dat het probleem met de brandstofinspuiting vóór aankoop niet eenvoudig viel vast te stellen. Dit gebrek leidt tot problemen voor het milieu en de veiligheid. Het defect staat aan een normaal en veilig gebruik van de auto in het wegverkeer in de weg staat. Dit gebrek was voor de koper niet te verwachten en was geen gebruikelijk onderhoudsmankement. Het hof oordeelt dat sprake is van wanprestatie, dat de verkoper in verzuim is geraakt en dat de koper de overeenkomst mocht ontbinden.

De weg naar ontbinding

Het is goed om de stappen naar ontbinding zorgvuldig te nemen. Dit blijkt wel uit deze arresten. De volgende lessen zijn te trekken:

• Bij de aankoop van de auto is het belangrijk zaken schriftelijk vast te leggen. Dat kan in een later stadium nog erg nuttig zijn!

• Als de auto niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst zou mogen verwachten, kan actie worden ondernomen

• In dat geval is een schriftelijke ingebrekestelling in principe vereist

• De verkoper moet een kans worden geboden om de gebreken te herstellen, bij voorkeur schriftelijk

• Laat de verkoper dat na, dan kan onder omstandigheden de koopovereenkomst worden ontbonden. Niet ieder wissewasje is toereikend. Nodig is dat de gebreken aan normaal gebruik van de auto in de weg staan

• Als het aankomt op een gerechtelijke procedure, draagt de koper de bewijslast. Het consumentenrecht wijkt hier enigszins vanaf. Het is in alle gevallen verstandig (en vaak noodzakelijk) om als koper eerder al bewijs te verzamelen van de gebreken aan de auto. Een gespecificeerd rapport van een autogaragebedrijf of een deskundige is daarbij waardevol.