Met enige regelmaat zullen gemeenten vragen krijgen over nieuwe ontwikkelingen. U doet er ook goed aan om bij de gemeente te informeren naar toekomstplannen, bijvoorbeeld als u van plan bent een huis te kopen.
Met enige regelmaat zullen gemeenten vragen krijgen over nieuwe ontwikkelingen. U doet er ook goed aan om bij de gemeente te informeren naar toekomstplannen, bijvoorbeeld als u van plan bent een huis te kopen. Tenslotte is niets zo vervelend als een huis te kopen en er een tijdje later achter te komen dat op korte afstand een veld met zonnepanelen geplaatst wordt. Of een aantal windmolens.
Dat laatste gebeurde in de gemeente Hellendoorn. Een van de inwoners van de gemeente was van plan een huis te kopen. Hij vroeg aan een medewerker van de afdeling Ruimtelijke Ordening om meer informatie over de omgeving. Waren er mogelijk plannen met het naastgelegen munitiedepot? De medewerker antwoordde dat op basis van het bestemmingsplan lichte industrie (dagbesteding/horeca/recreatie) mogelijk was. Het huis werd vervolgens gekocht.
Een paar maanden later bleek dat vlakbij het huis van de koper windmolens geplaatst zouden worden. De koper diende een klacht in: hij had eerder willen weten dat windmolens geplaatst zouden worden. De klachtencommissie van de gemeente adviseerde de klacht gegrond te verklaren, maar het College van Burgemeester en Wethouders ging daarin niet mee en achtte de klacht ongegrond.
De koper stapte vervolgens naar de Nationale Ombudsman. Die stelde een rapport op dat begin oktober is gepubliceerd. De Nationale Ombudsman deed onderzoek naar de gang van zaken.
De argumenten van de medewerker om geen inlichtingen over de windmolens te geven, waren als volgt. De initiatiefnemer van het windmolenpark had gevraagd om vertrouwelijkheid. Bovendien was er ook nog geen concrete aanvraag. Tijdens het onderzoek bleek dat de initiatiefnemer een principeverzoek had ingediend, al voordat de koper om informatie verzocht. Een dergelijk oriënterend verzoek wordt voorafgaand aan de vergunningsaanvraag ingediend. De gemeente beoordeelt het verzoek en laat zien of een vergunningsaanvraag kansrijk is of niet.
De Nationale Ombudsman begint zijn oordeel algemeen: een gemeente moet informatie niet alleen maar op aanvraag verstrekken. Een gemeente moet dit soms ook uit zichzelf doen. Dit hangt wel af van de omstandigheden waarin het verzoek om informatie wordt gedaan. Als een burger zich tot de gemeente wendt, zo oordeelt de Nationale Ombudsman, om informatie te vragen over bouwplannen, dan moet de gemeente die burger zo volledig mogelijk antwoorden en informeren.
Had de gemeente Hellendoorn voldoende informatie gegeven aan de koper? De initiatiefnemer had een principeverzoek ingediend. Dat wijst erop dat het ontwikkelingsproces nog niet zo ver gevorderd was. Een principeverzoek is echter wel een belangrijk document. Het is een belangrijke stap in het proces om te onderzoeken of de gemeente wil meewerken aan het plan. Het principeverzoek waren de plannen voor de windmolens al redelijk concreet. De Nationale Ombudsman kwam tot de conclusie dat de medewerker in ieder geval had moeten meedelen dát er plannen zijn.
En de gevraagde vertrouwelijkheid? Die doet er volgens de Nationale Ombudsman niet toe. Ieder stuk dat bij een gemeente ligt, is in principe openbaar. De Wet op de openbaarheid van bestuur (Wob) stelt de grenzen aan de openbaarheid van die stukken. Het principeverzoek dat was ingediend, kreeg dus ook die openbaarheid. Dit had dus gedeeld moeten worden met de koper.
Dit rapport laat het belang zien van het vragen van inlichtingen en vervolgens het correct verstrekken van informatie. Een concrete les is tot slot: principeverzoeken zijn openbaar, tenzij de Wob grenzen stelt aan de openbaarheid. Gemeenten mogen dus niet zomaar meegaan in een vraag om vertrouwelijkheid van de documenten.
