Jan Dirk van Vlastuin
Stel dat iemand uit een rijke familie schulden heeft. Kan dan – zodra zijn ouders zijn overleden – beslag worden gelegd op de erfenis die hij krijgt? Ja, als iemand schulden maakt, kunnen schuldeisers beslag laten leggen op zijn hele vermogen.
Stel dat iemand uit een rijke familie schulden heeft. Kan dan – zodra zijn ouders zijn overleden – beslag worden gelegd op de erfenis die hij krijgt?
Ja, als iemand schulden maakt, kunnen schuldeisers beslag laten leggen op zijn hele vermogen. Dus ook op de erfenis die hij krijgt zodra zijn ouders zijn overleden. Alleen is dat best ingewikkeld. Hieronder vat ik de gang van zaken voor u samen.
Een nalatenschap kan bestaan uit roerende of onroerende zaken en uit rechten. Als sprake is van meer erfgenamen, zal dat vermogen tussen de verschillende erfgenamen verdeeld moeten worden.
Voordat die verdeling heeft plaatsgevonden, is nog niet duidelijk of de schuldenaar bijvoorbeeld een horloge zal krijgen of de auto.
De wet bepaalt uitdrukkelijk dat (zonder de goedkeuring van de andere erfgenamen) geen beslag mag worden gelegd op het aandeel van de schuldenaar in een afzonderlijk goed maar alleen op zijn aandeel in de hele nalatenschap. Anders zouden erfgenamen voor ieder afzonderlijk goed met andere personen afspraken moeten maken over de verdeling.
Schuldeisers mogen echter wel beslag leggen op het erfdeel van de schuldenaar en dat erfdeel dus door een deurwaarder laten verkopen. Dat heeft tot gevolg dat de koper van dat erfdeel, tijdens de verdeling de plaats inneemt van de schuldenaar.
Op welke manier dat beslag moet worden gelegd, is echter niet in de wet geregeld. Daarom zal daarvoor gebruik gemaakt worden van de zogenaamde vangnetregeling die toegepast wordt bij de beslagging van “rechten waarvan de executie nergens is geregeld”. Uitgangspunt is dat de deurwaarder dat beslag legt door de betekening van een exploot aan de schuldenaar. Om te bewerkstelligen dat het beslag blokkerende werking heeft, zal de deurwaarder dat beslag ook laten inschrijven in het Kadaster (als de nalatenschap onroerende zaken omvat) en het eveneens betekenen aan bankinstellingen en aan de andere erfgenamen.
Daarnaast kan de deurwaarder de beslaglegging verder specificeren door (het aandeel van de schuldenaar in) al de afzonderlijke goederen van de nalatenschap in beslag te nemen volgens de regels die gelden voor dat specifieke goed.
De executoriale verkoop van een erfdeel vindt plaats op dezelfde manier als de executoriale verkoop van roerende zaken. Er wordt een advertentie geplaatst in een plaatselijk dagblad en er worden verkoopbiljetten opgehangen met de tekst: verkoop bij executie van een erfdeel. De deurwaarder zal natuurlijk moeten mededelen hoeveel erfgenamen er zijn (en welk breukdeel daarvan wordt verkocht) en ook waaruit die nalatenschap (voor zover bekend) bestaat.
Omdat een nalatenschap meestal niet alleen bezittingen omvat maar ook schulden, zal een executoriale koper voorzichtigheidshalve een relatief laag bod uitbrengen. Ook omdat later nog overeenstemming moet worden bereikt met de (andere) erfgenamen over de verdeling.
De deurwaarder zal na de executoriale verkoop, het verkochte aandeel met betrekking tot ieder afzonderlijk goed moeten leveren met inachtneming van de regels die voor dat goed gelden. Ook voor de levering is het nodig dat deze wordt verwerkt in het kadaster en dat banken en andere instellingen door de deurwaarder over deze overdracht worden geïnformeerd.
Degene die beslag heeft gelegd op een erfdeel, hoeft niet per se over te gaan tot de executoriale verkoop van dat erfdeel. In plaats daarvan kan de beslaglegger in een procedure bij de rechtbank verdeling van de nalatenschap vorderen. Zodra de rechtbank de verdeling heeft vastgesteld, is duidelijk welke zaken aan de schuldenaar worden toebedeeld. De beslaglegger hoeft vanaf dat moment niet meer het aandeel in de hele nalatenschap te verkopen, maar kan zich beperken tot de verkoop van de aan zijn schuldenaar toebedeelde zaken.
Voor een executoriale koper wordt daardoor veel duidelijker wat hij koopt en daarom zal hij bereid zijn om een hoger bod uit te brengen.
Voor iedere afzonderlijke zaak al daarom beoordeeld moeten worden welke wijze van uitwinning het meest geschikt is.
Ons kantoor behandelt veel bijzondere beslagen. Voor advies of rechtshulp kunt u uiteraard contact met ons opnemen. Ook investeerders kunnen contact met ons opnemen als zij willen optreden als executoriale koper van een erfdeel of een ander bijzonder beslagobject.
Jan Dirk van Vlastuin
