Hoe zit het met de draagplicht voor schulden bij een echtscheiding?

Als financieel adviseur waarschuwt u mensen voor het laten ontstaan van te veel schulden. Mensen overzien vaak onvoldoende dat de schulden op enig moment moeten worden terugbetaald. Zeker in geval van echtscheiding kunnen schulden een nogal complicerende factor zijn bij de afwikkeling van de scheiding. Zeker wanneer er onvoldoende vermogen is om de schulden mee te voldoen, wijzen de beide echtgenoten graag naar de ander als verantwoordelijke partij voor de aflossing van de schulden. Welke regels gelden er voor de draagplicht voor schulden in geval van echtscheiding?

Draagplicht bij gemeenschap van goederen

In principe zijn echtgenoten in geval van scheiding ieder voor de helft draagplichtig voor de dan aanwezige schulden. De Hoge Raad heeft echter op 19 april 2019 geconcludeerd dat de wetgever met ingang van 1 januari 2018 (nieuwe wet gemeenschap van goederen) heeft beoogd een ruimere uitzonderingsmogelijkheid te creëren voor de ontbonden gemeenschap met een negatieve boedel. Vanaf die datum is namelijk artikel 1:100 lid 2 BW in werking getreden, waarin staat:

‘Voor zover bij de ontbinding van de gemeenschap de goederen van de gemeenschap niet toereikend zijn om de schulden van de gemeenschap te voldoen, worden deze gedragen door beide echtgenoten, ieder voor een gelijk deel, tenzij uit de eisen van redelijkheid en billijkheid, mede in verband met de aard van de schulden, een andere draagplicht voortvloeit.’

Negatieve boedel

Met andere woorden: wanneer de schulden groter zijn dan het vermogen, kan het lonen om met een beroep op de redelijkheid en billijkheid de ander verantwoordelijk te houden voor de aflossing van de schulden. Een voorbeeld wordt gevonden in een uitspraak van Rechtbank Rotterdam van 18 december 2020. In deze zaak voerde de vrouw aan dat de man veel schulden is aangegaan buiten haar medeweten en ten behoeve van onverantwoorde uitgaven. De vrouw deed de administratie, maar deze schulden hield de man buiten de administratie. De rechtbank oordeelde dat de man onder deze omstandigheden de schulden zelf diende te dragen.

Dat geldt niet wanneer het vermogen groter is dan de schulden: de mogelijkheid om af te wijken van een 50/50 draagplicht, zijn dan zeer beperkt.