Hoe scholen kunnen omgaan met leerlingen met bijzondere onderwijsbehoeften
Debora Metry
Als een school aangeeft dat zij niet in de onderwijsbehoefte van een leerling kan voorzien omdat een leerling stelselmatig ongewenst gedrag vertoont is dat een lastige situatie, zowel voor de school als voor de leerling en zijn ouders. Een recente situatie waarbij een school stelde niet te kunnen voorzien in de onderwijsbehoefte van een leerling vanwege dergelijk gedrag, laat zien hoe belangrijk een planmatige aanpak is. Indien een leerling verminderde onderwijstijd ontvangt is het nodig dat het gericht wordt op het opbouwen van de onderwijstijd.
De situatie in het kort
De situatie was als volgt. Een leerling op een basisschool vertoonde regelmatig ongewenst gedrag, en de school gaf aan niet in staat te zijn om in de onderwijsbehoefte van deze leerling te voorzien. Omdat het de school onduidelijk was waar het gedrag vandaan kwam, werd de leerling op een wachtlijst geplaatst voor diagnostisch onderzoek. In de tussentijd stelde de school een ontwikkelingsperspectief op, waarin werd aangegeven dat de onderwijstijd voor de leerling werd verminderd. Dit zou gebeuren in afwachting van de resultaten van het onderzoek.
De rol van de school en haar verantwoordelijkheid
Hoewel de school mogelijk met de beste intenties handelde door een vermindering van onderwijstijd in te stellen, oordeelde de Commissie dat dit besluit onterecht was. De school had namelijk een plan moeten ontwikkelen waarin het duidelijk werd hoe de leerling, ondanks het afwachten van de onderzoeksresultaten, zou worden ondersteund om uiteindelijk weer volledig onderwijs te kunnen volgen. Het advies van de Commissie was daarom dat het verzoek van de ouders gegrond was. Hiermee werd benadrukt dat scholen hun verantwoordelijkheid moeten nemen in het bieden van passend onderwijs, ook wanneer nog niet alle antwoorden beschikbaar zijn. Het enkel wachten op diagnostisch onderzoek buiten de school is niet voldoende; scholen moeten zelf ook actief stappen ondernemen om de leerling binnen hun mogelijkheden te ondersteunen.
Deze situatie biedt enkele belangrijke lessen voor scholen die vergelijkbare uitdagingen ervaren:
Planmatig handelen: het is van groot belang dat scholen zelf een duidelijk OPP ontwikkelen voor de ondersteuning van de leerling. Dit plan moet gericht zijn op het opbouwen van de onderwijstijd en het creëren van een route terug naar volledig onderwijs. Wachten op diagnostische resultaten zonder eigen actie is niet genoeg.
Opbouwen van de onderwijstijd: bij het opstellen van het OPP is het nodig dat plan moet gericht zijn op het opbouwen van de onderwijstijd en het creëren van een route terug naar volledig onderwijs
Samenwerking met ouders: in dit geval heeft de school uiteindelijk voldoende overleg gevoerd met de ouders. Ouders moeten vanaf het begin betrokken worden bij het ontwikkelingsperspectief van hun kind, zodat er in gezamenlijkheid gewerkt kan worden aan de best mogelijke oplossing.
Onderwijsverplichtingen blijven gelden: 1. scholen kunnen de onderwijsverplichting niet opschorten enkel vanwege onzekerheid over de oorzaken van gedragsproblemen. Ze moeten actief kijken naar mogelijkheden binnen de schoolomgeving om leerlingen te ondersteunen, ook al is de situatie complex.
Conclusie
Het bieden van passend onderwijs aan alle leerlingen, ongeacht hun uitdagingen, blijft de grootste verantwoordelijkheid van scholen. Het is begrijpelijk dat bepaalde situaties ingewikkeld kunnen zijn, vooral wanneer gedragsproblemen niet direct verklaard kunnen worden. Toch is het essentieel dat scholen actief blijven zoeken naar oplossingen in overleg met ouders.
