Gekleurde huizen zijn voor de Den Helderse wijk Boatex karakteriserend. Bewoners van de huizen kunnen het qua kleurgebruik echter ook te bont maken. In juli heeft een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State menig krant gehaald. Het betrof een uitspraak over de vraag of een geelgroengekleurd huis paste in de wijk.
Woningwet en welstand
In de Woningwet staat dat bouwwerken aan de redelijke eisen van welstand moeten voldoen. Gemeenten werken hun eigen welstandscriteria uit in een Welstandsnota. De gemeente Den Helder gaf wat betreft de wijk Boatex aan:
Eigentijds materiaal- en kleurgebruik is mogelijk.
Geen sterk contrasterende of felle kleuren. Kleur- en materiaalgebruik is afhankelijk van architectuurstijl in de omgeving. Voor bepaalde woonbuurten, zoals Boatex en Duindreef, zijn gekleurde gevels juist kenmerkend.
Kortom: gekleurde gevels mogen, maar geen sterk contrasterende of felle kleuren. Volgens het college van burgemeester en wethouders van de gemeente was de kleur in strijd met de welstandseisen: de kleur was te fel.
De bewoner van het huis was het daar niet mee eens en procedeerde door tot de hoogste bestuursrechter. De Afdeling verduidelijkte: het ging niet om de vraag of de kleur mooi of vrolijk is. Er zou alleen gekeken worden naar de vraag of het college terecht van mening was dat de kleur in strijd met de welstandseisen was.
Advies
Het college onderbouwde haar mening met het advies van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK). Een bestuursorgaan mag afgaan op het advies van deskundigen als gecheckt is of het advies zorgvuldig tot stand is gekomen, de redenering begrijpelijk is en de conclusies aansluiten op de redenering.
De Afdeling oordeelde dat het college zich in haar stelling kon baseren op het advies van de CRK. Kort gezegd was het advies van de CRK dat de geelgroene kleur een exces was in de wijk. Het college kon op basis daarvan dus handhavend optreden.
De bewoner moet haar huis dus overschilderen. Maar eerst zal ze een akkoord van de CRK moeten krijgen voor de nieuwe kleur.
Uitspraken over welstandscriteria zijn vaak heel casuïstisch. Deze uitspraak ziet alleen op dit specifieke geval van een gekleurde gevel. De kans is klein dat u met precies eenzelfde geval te maken zult krijgen. Wel is het interessant om op te merken wat de rol van de welstandscommissie hierin is.
Preventief of repressief
Welstandstoezicht kan preventief en repressief ingezet worden. ‘Preventief’ houdt in: toezicht bij de aanvraag van de vergunning, dus doorgaans voorafgaand aan het bouwen. ‘Repressief’ is handhaving van de welstand, ná het bouwen en dus achteraf. De besproken uitspraak is een mooi voorbeeld van repressief toezicht. In het geval van repressief welstandstoezicht beoordeelt de welstandscommissie doorgaans of sprake is van excessen. De criteria voor repressief toezicht zijn daarom vaak ook algemener geformuleerd. Alleen tegen wat buiten de algemene criteria valt, de excessen, wordt handhavend opgetreden.
Zoals uit de uitspraak blijkt: het advies van de welstandscommissie mag leidend zijn voor het college en ja: een geelgroen huis is een exces.