Do’s and don'ts rondom een schriftelijke verklaring van een hulpverlener
Als familierechtadvocaat overleg ik regelmatig met hulpverleners van ouders en gezinnen. Uiteraard vraag ik daarvoor toestemming van ouders (en kinderen vanaf 12 jaar). Een hulpverlener is immers in principe verplicht tot geheimhouding van alle kennis over de cliënt. Soms is het nodig om de visie van een hulpverlener van een cliënt onder de aandacht van de rechter te brengen. In zo’n geval vraag ik een hulpverlener om een schriftelijke verklaring voor de rechtbank op te stellen of om zelf mee te gaan naar de rechtbank.
Hieronder staat een aantal voorbeelden opgesomd van situaties waarin de verklaring van een hulpverlener waardevol kan zijn:
Moeder heeft de relatie met vader verbroken en wenst met de kinderen te verhuizen naar de andere kant van het land. Ik vraag haar psycholoog om een verslag op te stellen over moeder;
De ex-vriend van moeder wenst het gezag over de baby van wie hij de biologische vader is. Ik vraag de psycholoog van moeder om te verklaren hoe zij moeder op dit moment ervaart;
In een gezin is sprake geweest van huiselijk geweld. De ouders inmiddels gescheiden en hun dochter krijgt EMDR-therapie. Er loopt een juridische procedure over gezag en omgang. Ik vraag de EMDR-therapeut een verklaring op te stellen over de vorderingen die bij de therapie worden gemaakt;
Moeder betwist dat haar schoonmoeder de kinderen na schooltijd kan opvangen in verband met psychische problematiek. Ik vraag de psychiater van deze schoonmoeder om een verklaring.
In de praktijk blijkt dat een verklaring van een hulpverlener heel nuttig kan zijn in een procedure: de rechter krijgt informatie uit een professionele bron die dichtbij het gezin staat en kan zo een betere afweging maken. De wet schrijft voor dat partijen die voor de rechter komen verplicht zijn om de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren.
Echter, hulpverleners vinden het vaak lastig om zo’n verklaring op te stellen: Wat zijn de spelregels voor zo’n schriftelijke verklaring precies? Mag dat zomaar? Wordt niemands privacy geschaad? Hierbij een paar handvatten:
Stel alleen een verklaring op wanneer je als hulpverlener direct betrokken bent bij een persoon of een gezin.
Schoenmaker, blijf bij je leest: je kunt als hulpverlener vaak niets verklaren over een oorzakelijk verband tussen het een en het ander. Zo kun je vaak niet aantonen dat moeder weinig zelfvertrouwen heeft omdat ze slachtoffer is van huiselijk geweld. Je kunt wel beschrijven welk gedrag je nu waarneemt bij moeder.
Wees zakelijk en duidelijk: er moet geen speld tussen te krijgen zijn dat het jouw waarnemingen betreft of dat het bijvoorbeeld vaders eigen woorden zijn.
De wet schrijft voor dat de feiten volledig moeten worden gepresenteerd: dit houdt ook in dat slechts de voor de oplossing van het geschil relevante feiten naar voren moeten worden gebracht. Deel alleen wat nodig is!
Wees transparant naar je cliënt(en) toe. Leg je verklaring voor aan je cliënt en bespreek deze met je cliënt.
Realiseer je als hulpverlener dat ook de advocaat een geheimhoudingsplicht heeft. Een cliënt moet onvoorwaardelijk kunnen vertrouwen op de geheimhoudingsplicht van de advocaat. Als advocaat stem ik dan ook alle informatie die ik de rechtbank toestuur, af met de cliënt.
Als familierechtadvocaat maak ik vaak dankbaar gebruik van de expertise van hulpverleners die het gezin goed kennen. Daarbij geldt dat niemand verplicht is om informatie te geven, een hulpverlener kan hierin een eigen afweging maken. Dit geldt overigens ook wanneer de Raad voor de Kinderbescherming een beroep op u doet: als informant bepaal je zelf of je wilt meewerken aan het onderzoek. Maar schroom dus niet om, in goed overleg met je cliënt, waardevolle informatie te delen met de belangenbehartiger van je cliënt!
Deze blog is geschreven voor de kwartaalnieuwsbrief 'Echtscheiding & Hulpverleners'. Maria de Jong is advocaat familierecht en jeugdrecht. Ze heeft veelvuldig contact met hulpverleners en andere experts in het sociale domein.
