De billijke vergoeding, hoe hoog mag die zijn?

In 2015 heeft de billijke vergoeding haar intrede gedaan in het arbeidsrecht. Dat houdt in dat de rechter bij het toewijzen van een ontslagverzoek, naast de transitievergoeding, een extra vergoeding aan de werknemer kan toekennen. Deze billijke vergoeding wordt (vrijwel) alleen opgelegd als het ontslag het gevolg is van “ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever”. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als de werkgever zich schuldig heeft gemaakt aan treiterijen of wanneer hij te snel heeft aangezet op ontslag.

De wet regelt dát een billijke vergoeding kan worden toegekend, maar regelt tegelijkertijd niet veel meer dan dat. Bij de totstandkoming van de wet is vooral benadrukt dat de rechter de hoogte van de billijke vergoeding bepaalt. Inmiddels zijn in de rechtspraak tal van gezichtspunten ontstaan die meetellen bij het bepalen van de hoogte van de billijke vergoeding. Wat in de rechtspraak vooral opvalt, is niet alleen dat de billijke vergoeding steeds vaker wordt toegekend, maar ook dat de vergoedingen steeds hoger zijn. Was in 2016 de hoogste billijke vergoeding nog € 80.000, sindsdien is ieder jaar een nieuw record gevestigd. Ook het record van 2018 (€ 628.000) is inmiddels ruimschoots gebroken. Op 14 maart 2019 wees de rechter een billijke vergoeding toe van maar liefst € 1.026.449,08!

Wat was er aan de hand? In de arbeidsovereenkomst van de creatief directeur van Talpa was een bonusregeling opgenomen. Toen Talpa in 2015 werd verkocht maakte hij op grond van die regeling aanspraak op een in termijnen uit te betalen bonus van grofweg 3,8 miljoen euro, mits hij in dienst van Talpa zou blijven. Mediamagnaat De Mol vond echter dat de prestaties van de directeur “slappe hap” waren en besloot het tweede deel van de bonus niet uit te keren en de directeur op non-actief te zetten. Na twee rechtszaken wordt Talpa veroordeeld tot betaling van het tweede deel van de bonus. Inmiddels is het conflict zo hoog opgelopen dat Talpa een ontslagverzoek indient. De rechter ontbindt de arbeidsovereenkomst op grond van een verstoorde arbeidsverhouding en kent de directeur een billijke vergoeding toe van meer dan 1 miljoen euro.

De billijke vergoeding wordt toegekend omdat de verstoorde arbeidsverhouding (mede) door Talpa veroorzaakt is. Talpa heeft volgens de rechter ernstig verwijtbaar gehandeld. Nadat Talpa haar ontevredenheid had geuit over de directeur, had zij de creatief directeur een adequaat verbetertraject moeten aanbieden. In plaats daarvan heeft zij de directeur geschorst, met alle gevolgen van dien. Volgens de rechter heeft Talpa daarmee ernstig verwijtbaar gehandeld en de directeur “de kans ontnomen te rehabiliteren”. Hoewel de directeur 2 miljoen euro aan billijke vergoeding had gevorderd, oordeelt de rechter dat de directeur een kans van 50% had om daadwerkelijk te kunnen rehabiliteren. Het bedrag wordt daarom gehalveerd.

Kortom, een werkgever zal soms diep in de buidel moeten tasten als hij zich niet voldoende inspant om aan het herstel van een verstoorde arbeidsrelatie te werken en té snel aanzet op ontslag.