Ziekte of schade door Listeria-besmetting, wie is aansprakelijk?

Het afgelopen weekend was er – zeven jaar na de affaire met de zalm van Foppen – weer een grote terugroepactie van versproducten. Ditmaal de vleeswaren van Offerman uit Aalsmeer. Wat de supermarktondernemer moet weten. Zes vragen en antwoorden.

1. Ben ik aansprakelijk als mijn klanten ziek zijn geworden of overleden?

In principe niet. Art. 7:24 BW bepaalt dat de verkoper niet aansprakelijk is voor schade die is veroorzaakt door de producent. De producent is aansprakelijk volgens de regels van de productaansprakelijkheid (art. 6:185 193 BW). Dat is een zogeheten risicoaansprakelijkheid. De producent is ook aansprakelijk als hij het gebrek niet zou hebben gekend.

De verkoper is alleen aansprakelijk als hij het gebrek kende of behoorde te kennen. Als u dus de aanbevelingen van de NVWA strikt heeft opgevolgd en direct uitvoering heeft gegeven aan de terugroepactie, bent u niet aansprakelijk.

Albert Heijn heeft de mededeling over Offerman pas twee dagen na het bericht van de NVWA via haar website gecommuniceerd. Als u er toen pas van wist én er zou in die periode een aantoonbare besmetting zijn ontstaan met schade tot gevolg, dan is er mogelijk een probleem. Albert Heijn heeft dan ook een probleem.

2. Is Offerman aansprakelijk?

Volgens de verklaringen van de NVWA is al in augustus en september gebleken van onvoldoende hygiene bij Offerman in Aalsmeer. Dat wordt door Offerman overigens ontkend. Om te achterhalen hoe dat precies zit, zou via een Wob-verzoek het dossier van de NVWA moeten worden opgevraagd.

Dat Offerman een gebrekkig product heeft geleverd, staat wel vast. Consumenten kunnen Offerman dus aansprakelijk stellen. Het was bij Offerman en de NVWA immers bekend dat er sprake was van een listeria-probleem, ook al was de specifieke bacterie nog niet geïdentificeerd. Als de hygiëne niet voldoende was, staat dat naar alle waarschijnlijkheid aansprakelijkheid niet in de weg.

3. Kan ik mijn schade verhalen?

Daar ziet het wel naar uit. Als ondernemer kunt u Offerman aanspreken tot vergoeding van uw schade, op basis van de ‘onrechtmatige daad’. Voorwaarde is wel dat de ondernemer niet gebonden is aan de afspraken die uw formule met Offerman is overeengekomen. In de regel is dat niet zo, maar het kan wel afhangen van de inhoud van dat (grote) contract.

4. Wat ziet de wet als schade?

Anders dan voor de letselschade van de slachtoffers het geval is, kent de wet geen duidelijke regeling voor vergoeding van vermogensschade. De schade is vergoedbaar voor zover de rechter dat redelijk acht. Waar u aan kunt denken:

Omzetderving: allereerst en met name in de periode van de terugroepactie, maar mogelijk ook de omzetderving tengevolge van het mijden van vleeswaren in het algemeen, zoals dat in het verleden met zalm en paardenvlees ook het geval is geweest.
Inkoopnadeel: de vervangende vleeswaren zijn mogelijk duurder geweest dan die van Offerman.
Extra kosten: de tijd gemoeid met het uitvoeren van de recall actie en het zorgen voor een vervangend assortiment.

5. Hoe toon ik mijn schade aan?

Het mooiste is een vergelijking zowel op productniveau (per soort vleeswaar) als voor de verkoop van vleeswaren in het algemeen. U doet er goed aan de omzetrapportages van diverse vleeswaren goed te bewaren. Niet alleen van deze maand, maar ook die van vorig jaar en de komende periode. Dit om ook een vergelijking op langere termijn te kunnen maken.

Wat betreft personeelskosten: de ingeschakelde (extra) medewerkers en hun loonkosten, zoals met naam en toenaam blijkend uit de personeelsadministratie.

6. Wat is het advies?

Om de kansen van een procedure tegen Offerman goed te beoordelen, moeten wij weten wat er staat in het contract tussen Offerman en het grootwinkelbedrijf. Daarover kunt u op verenigingsniveau overleg aangaan met de directie of contactpersoon bij uw formule.

Het is verstandig om niet ieder afzonderlijk schade te verhalen, maar de krachten te bundelen en een uniforme claim neer te leggen. Dan stelt u als ondernemers Offerman gezamenlijk aansprakelijk en beperkt u ook de juridische kosten.

Kortom, de terugroepactie vanwege de listeria-besmetting, kan u als ondernemer voor onverwachte uitdagingen plaatsen. Mocht u tegen problemen aanlopen naar aanleiding van deze terugroepactie, dan informeren wij u graag nader.