Gevonden voorwerp voor de eerlijke vinder?

Een dikke stapel bankbiljetten vinden, terwijl niemand aangeeft het geld verloren te zijn. Dit klinkt als een goed verhaal voor een boek of een film. Het overkwam evenwel een werknemer; laten we hem voor het gemak Jan noemen. Hij vindt € 15.100,- op zijn werk. Helaas voor hem stelt ook zijn werkgever de vinder en eigenaar van het geld te zijn. Uiteindelijk leidt dit zelfs tot een rechtszaak bij de rechtbank en het gerechtshof. Wat speelde er in deze zaak?

Gevonden tijdens het werk: een flink geldbedrag

Jan werkt bij een bedrijf dat zich onder meer bezig houdt met het inzamelen en scheiden van afval: een milieustraat. Zijn werk bestaat uit het sorteren en demonteren van elektronische apparaten. Rond maart 2015 treft Jan tijdens het demonteren van een printer vier enveloppen aan met in totaal € 15.100,-. Hiervan geeft hij € 3.000,- aan een collega die ook aanwezig is en houdt de rest zelf. Waarschijnlijk voelt dit toch niet goed, want na enkele dagen besluit Jan aangifte te doen bij de gemeente en het voorval te melden bij zijn werkgever. Ook zijn collega lijkt wetenswroeging te krijgen; hij geeft het geld terug aan Jan.

Werkgever stelt echter dat niet Jan, maar werkgever de vinder van het geld is. Omdat Jan weigert het geld af te staan, doet werkgever aangifte tegen hem wegens ‘verduistering van het geld’. Daarnaast start werkgever een rechtszaak tegen Jan waarin zij afgifte van het geld vordert.

Wie is de eigenaar van het geld: werkgever of werknemer?

In de procedure bij de rechtbank stelt werkgever eigenaar van het geld te zijn geworden, omdat zij eigenaar van de printer is. De printer was immers afval en is vervolgens aan de milieustraat overgedragen. De milieustraat is hierdoor eigenaar geworden van de printer en het geld dat erin zat. De rechtbank maakt hier korte metten mee. De printer was afval. Het is juist dat werkgever eigenaar is geworden van de printer. Geld is echter geen afval. Het is zeer waarschijnlijk niet de bedoeling geweest het geld over te dragen. Dit maakt dat de eigenaar het geld verloren heeft, het is een ‘onbeheerde zaak’.

De vraag resteert wie de vinder van het geld is: Jan of werkgever? De rechtbank oordeelt dat het niet mogelijk is om geld namens iemand anders te vinden. Omdat Jan het geld daadwerkelijk heeft gevonden, is Jan de vinder. Jan hoeft het geld daarom niet af te geven.

Instructies van de werkgever? 

Doe je zelf ooit een fortuinlijke vondst? Beoordeel eerst of je de vinder bent en doe aangifte van je vondst, voordat je jezelf rijk rekent.  

Werkgever legt zich niet neer bij het vonnis en gaat hiertegen in hoger beroep. In de procedure bij het gerechtshof draait het om een extra argument: kan werkgever de vinder zijn omdat Jan het geld heeft gevonden terwijl hij in opdracht van werkgever werkzaamheden uitvoerde? Het gerechtshof oordeelt dat deze vlieger niet altijd op gaat. Jan had immers geen opdracht gekregen om te zoeken naar geld.

In deze specifieke situatie is werkgever evenwel toch de vinder. Doordat Jan de instructie had gekregen de printer uit elkaar te halen, is het zeker dat hij het geld zou vinden. Dit was geen toeval. Het maakt dus niet uit of Jan of Piet deze printer uit elkaar had moeten halen. Beiden zouden het geld gevonden hebben. Jan moet het geld daarom, bijna twee jaar na zijn vondst, toch afstaan aan werkgever.

Plicht van de vinder: aangifte doen 'met bekwame spoed'

Hier doet zich nog wel een klein probleem voor. De wet stelt namelijk eisen aan de vinder van een onbeheerde zaak. Iemand die een zaak van enige waarde vindt, dient ‘met bekwame spoed’ aangifte te doen van zijn vondst bij de gemeente. Gedurende een jaar kan de eigenaar van de zaak deze vervolgens nog opeisen. Pas nadat een jaar verstreken is, wordt de vinder eigenaar van de zaak. Het is de vraag of werkgever na bijna twee jaar nog wel ‘met bekwame spoed’ aangifte kan doen. Het gerechtshof beantwoordt deze vraag niet. Mocht dit niet meer mogelijk zijn, dan kan werkgever door verjaring na 20 jaar alsnog eigenaar worden van het geld. Tot die tijd zal werkgever het geld in dat geval mogen beheren.  

Anders dan in een boek of film, had dit verhaal voor Jan helaas geen happy end. Doe je zelf ooit een fortuinlijke vondst? Beoordeel eerst of je de vinder bent en doe aangifte van je vondst, voordat je jezelf rijk rekent.