Folders in de brievenbus zonder sticker: wie is de overtreder?

We volgen met belangstelling de procedures over de nieuwe ‘JA/JA-regel’ bij de gemeente Amsterdam. In deze gemeente geldt immers sinds kort de regel dat alléén reclamedrukwerk mag worden bezorgd in brievenbussen met de zogenoemde ‘JA/JA-sticker’. Op overtreding van het verbod om ook zonder een dergelijke sticker een folder in de brievenbus achter te laten, staat een boete.

Terecht werd in het blad Distrifood al een paar keer de vraag gesteld: voor wie zou dan die boete zijn? Voor de afzender – dus de winkel of winkelketen? Of voor de verspreider?

De wet (Algemene wet bestuursrecht) bepaalt: de “overtreder” is “degene die de overtreding pleegt of medepleegt”. En dit is minder nietszeggend dan het lijkt. Want wie stopt de folder in de verboden stickerloze brievenbus? Niet de afzender, maar de verspreider.

Bovendien is er ook nog jurisprudentie, hoewel uiteraard nog niet over ‘overbezorging’ van reclamedrukwerk. Maar wie is de overtreder in de volgende jurisprudentiegevallen?

• Bezoekers van een culturele attractie parkeren regelmatig op (private) grond, waarvan de bosbestemming dat niet toelaat. Is nu de attractie-exploitant de overtreder? Of de grondeigenaar?
  Antwoord: de grondeigenaar. De attractie-exploitant gebruikt die grond niet als parkeerplaats omdat hij geen feitelijke macht over die grond heeft.

• Een schip ligt in de haven zonder ligplaatsvergunning. Het schip is verkocht (nog niet geleverd aan de koper) en de koper probeert transport te regelen, wat niet lukt. Is die koper nu overtreder?
  Antwoord: nee, de koper was nog geen eigenaar en kon daarmee niet verantwoordelijk worden gehouden.

• Woningen worden illegaal onderverhuurd aan toeristen. De eigenaar/verhuurder is daarmee niet bekend. Is hij toch aan te merken als overtreder?
  Antwoord: ja, van de eigenaar mag enige controle en enig toezicht worden verwacht van het gedrag van zijn huurders.

Conclusie: belangrijk voor de vraag wie de ‘overtreder’ is (dat kunnen er overigens ook meerdere zijn), is ook welke partij er verantwoordelijk voor is, en welke partij de overtreding kan beëindigen.

Terug naar de folderbezorging: de winkel(keten) kan uiteraard niet mee op stap gaan om toe te zien of er geen verboden brievenbussen worden gevuld. Kortom, zowel gelet op de wet als op de jurisprudentie is de verspreider degene die de boete zou moeten krijgen bij verboden bezorging in de gemeente Amsterdam.