Kun je het recht op partneralimentatie voor altijd verspelen?

Na een echtscheiding moet de meest verdienende partner partneralimentatie betalen aan de minst verdienende partner, als hij iets kan missen op grond van de normen die daarvoor gelden. De reden daarvoor is dat mensen die trouwen, hun lot aan elkaar verbinden. De ‘lotsverbondenheid’ (ook wel: solidariteit) die daardoor ontstaat, wordt door een echtscheiding verbroken. Als een huwelijk langer dan 5 jaar heeft geduurd, of wanneer er kinderen zijn geboren, duurt deze verplichting nog steeds 12 jaar na echtscheiding. Duurt die lotsverbondenheid dan altijd 12 jaar of kan dat ook korter?

Beëindiging 'lotsverbondenheid'

Lotsverbondenheid kan eindigen voordat de twaalf jaar zijn verstreken. Dat is in ieder geval zo wanneer de persoon die alimentatie ontvangt (meestal de vrouw), haar lot verbindt met een ander, door met die ander te gaan samenwonen of trouwen. Er is echter nog een andere situatie waarin de lotsverbondenheid eindigt en dat is wanneer zo’n vrouw zich zo ongepast (grievend) gedraagt jegens haar ex, dat zij haar rechten verspeelt. Voor dat een rechter vindt dat dit aan de orde is, moet zij het wel heel bont hebben gemaakt. Daarover gaat een uitspraak van het Hof in Arnhem van januari van dit jaar.

Wat was er aan de hand? Het ging om een echtpaar dat in Nigeria was getrouwd, daarna in Nederland was komen wonen en drie zoons had gekregen in de leeftijd tussen de 9 en 13 jaar. Het paar ging scheiden en de kinderen bleven bij hun moeder wonen. De vader kreeg een zorgregeling. De vader moest ook kinder- en partneralimentatie betalen aan de moeder. De partneralimentatie werd gesteld op € 500 per maand. Kort na de echtscheiding stuurde de moeder de middelste zoon onder familiebegeleiding naar Nigeria. Dit helemaal buiten de wil van de vader om. Onttrekking aan het gezag is in Nederland strafbaar. De moeder heeft hiervoor vastgezeten, maar desondanks heeft zij deze zoon niet teruggehaald naar Nederland.

Uitzonderlijke gevallen

De vader verzoekt aan de rechtbank om beëindiging van de partneralimentatie. De rechtbank wijst dit verzoek toe. De moeder is het er niet mee eens en gaat in hoger beroep. Ook het Hof stelt de vader echter in het gelijk.  Het Hof spreekt over een ‘zeer uitzonderlijk geval’ waarin niet ‘in redelijkheid’ van de vader kan worden gevergd dat hij nog partneralimentatie betaalt. Door de zoon zo maar, zonder de mogelijkheid om afscheid te nemen, naar Nigeria over te brengen, is de moeder volledig voorbij gegaan aan de gevolgen daarvan voor het leven van de man en de kinderen, aldus het Hof. Die moeten elkaar ineens missen. De zoon zit nu in een onbekende omgeving, zonder zijn vader en broertjes en  zonder de hulp en begeleiding die in Nederland voor hem gepland stond. Het Hof rekent het de moeder ook zwaar aan dat de zoon nog altijd niet terug is.  De moeder is veel te ver gegaan en dat betekent dat de lotsverbondenheid tussen deze ex-echtgenoten is verbroken. De verplichting om partneralimentatie te betalen wordt beëindigd, voor eens en voor altijd.

Deze zaak maakt duidelijk dat rechters niet snel overgaan tot beëindiging van de partneralimentatie vanwege wangedrag. Maar het kan wél en in een geval als dit, is dat ook helemaal in lijn met het rechtsgevoel.

Deze column is ook geplaatst in de Barneveldse Krant.